Verschillen tussen de 3 ADHD types en hun overlap met HSP
ADHD-I, ADHD-H, ADHD-C, ADD…. of ben ik gewoon HSP’er?
Voor veel mensen is het nog altijd onduidelijk wat nu precies de termen ADD, ADHD en HSP inhouden en wat de verschillen en overeenkomsten zijn. Vandaar dit artikel waarin ik je zo duidelijk mogelijk probeer uit te leggen wat deze termen betekenen, waar ze voor staan en wat ze met elkaar gemeen hebben.
Om te beginnen staat ADD voor Attention Deficit Disorder, wat eigenlijk een verouderde term is waar je zo direct meer over leest. ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder en HSP voor High Sensitive Person, ook wel bekend als High Sensitive Personality en in het Nederlands als Hoog Sensitief Persoon simpel verkleind naar hooggevoeligheid.
De namen geven eigenlijk al direct aan dat het bij ADD en ADHD gaat om een “disorder” ofwel een disfunctioneren. Althans, zo is het sinds 1987 gedefinieerd in het psychiatrisch handboek de ‘DSM-3’ (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders). Hierin worden alle psychische aandoeningen met hun bijbehorende symptomen beschreven. Zie het als de bijbel voor psychiaters. Het eerste DSM boek werd trouwens al uitgebracht in 1952 en inmiddels zijn we al aangekomen bij de DSM-5 die in mei 2013 uitkwam. Steeds meer labels dus ;)
De term HSP (High Sensitive Person/Personality) geeft al aan dat het hier niet om een stoornis of aandoening gaat maar om een aangeboren persoonlijkheidskenmerk. Het blijkt dat zo’n 20% van de wereldbevolking hier in meer of mindere mate mee te maken heeft.
Welke typen ADHD kennen we?
Er zijn 3 types ADHD. In alle gevallen krijg je dus de diagnose ADHD. Maar afhankelijk van je symptomen zul je passen in één van onderstaande types:
- Type 1 | ADHD – I (ADHD – Inattentive)
In het Nederlands zeggen we het “ADHD – Overwegend Onoplettend” type. Dit type noemen we voor het gemak ook wel ADD. Dit omdat er geen sprake is van hyperactiviteit waardoor de H wegvalt. Dit wil helemaal niet zeggen dat iemand met ADD nooit druk kan zijn. Het verschil is alleen dat je niet overwegend hyperactief bent zoals in de andere types. De term ADD is eigenlijk afgeschaft maar het praat een stuk makkelijker vind je niet?
- Type 2 | ADHD – H (ADHD – Hyperactive/Impulsive)
Dit is in het Nederlands het “ADHD – Overwegend Hyperactieve en Impulsieve” type. Omdat er dus geen sprake is van “Attention Deficit”, maar enkel hyperactiviteit en impulsiviteit wordt dit voor het gemak ook wel eens HD genoemd.
- Type 3 | ADHD – C (ADHD – Combined)
Dit is het gecombineerde type dat we in het Nederlands het “ADHD – Overwegend Onoplettend en Hyperactieve” type noemen. Dit type ADHD komt het meest voor en wordt in de volksmond eenvoudig ADHD genoemd. Hierbij gaat het dus om zowel de overwegend onoplettendheid als de hyperactiviteit en impulsiviteit. Ben je wel eens druk maar over het algemeen onoplettend dan is de kans groot dat je de diagnose ADHD – I (ADD) krijgt en niet het gecombineerde type. Je valt pas onder dit type 3 als de hyperactiviteit en impulsiviteit overmatig aanwezig zijn in combinatie met alle kenmerken van type 1.
Het maakt dus niet uit welk type op jou van toepassing is voor de diagnose ADHD. In alle gevallen krijg je de diagnose ADHD, maar afhankelijk van de symptomen die je hebt, zal de diagnose ADHD-I, ADHD-H of ADHD-C worden. Dus voor alle ADD’ers onder ons, officieel zijn we ADHD-I’ers ;)
Heb ik je aandacht nog? ;) Als je het nog aankunt, lees dan hieronder verder over de verschillen tussen deze ADHD types en hun overlap met HSP.
Het verschil tussen ADD en HD/ADHD
Het verschil van ADHD type 1 (ADD) met type 2 (HD) en 3 (ADHD) is dat er bij type 1 (ADD) geen sprake is van voortdurende externe of fysieke hyperactiviteit. Bij type 1 is de hyperactiviteit vooral in de geest aanwezig. Dit kenmerkt zich aan continue in gedachten zijn alsof het brein maar niet wil stoppen. Er is geen rust in het hoofd. Deze personen trekken zich over het algemeen graag even terug door het teveel aan prikkels en informatie moeten verwerken. Ook merk je vaak friemelen en frunniken met spullen.
Type 2 (HD) en 3 (ADHD) uiten de drukte in het hoofd vooral op een hyperactieve manier naar buiten gericht. Over het algemeen kunnen zij niet stil zitten en staan dus voortdurend op uit hun stoel, lopen heen en weer, bemoeien zich graag met alles om hun heen en praten erg veel. Ze zijn meestal een stuk opvallender aanwezig. Niemand ontkomt aan de aanwezigheid van een ADHD’er type 2 en 3. Denk maar aan Jochem Meyer om een voorbeeld te noemen. Hij lijkt mij duidelijk een ADHD’er type 2 of 3 ;)
Zijn ADD’ers altijd stil en introvert?
Sommige mensen denken dat ADD’ers (type I) altijd stille introverte en dromende mensen zijn. Dit is niet waar. Dit is afhankelijk van je karakter en de omgeving waarin je bent opgegroeid. Net als alle mensen kunnen ook deze mensen soms druk en enthousiast zijn.
Ook mensen met ADHD type I (ADD) kunnen dus druk overkomen. Meestal zie je dit in vormen zoals moeilijk kunnen stilzitten zonder iets te doen. Alsof er altijd een gevoel van onrust in de persoon aanwezig is. Er wordt al snel ergens aan gefrummeld. Bijvoorbeeld aan spullen of het haar etc. Ook kun je merken dat ze snel van het één in het ander springen. Zowel tijdens gesprekken als bij het uitvoeren van taken. Dit komt omdat het brein continue met nieuwe gedachtes op de proppen komt. Bij dit type 1 zal je echter geen voortdurende hyperactiviteit opmerken.
Verschil tussen HD en ADD/ADHD
Het verschil tussen type 2 (HD) met type 1 (ADD) en 3 (ADHD) is eigenlijk alleen dat de HD’ers geen last hebben van concentratieproblemen. Mensen van ADHD type 1 en 3 hebben hier juist wel enorm veel last van en dwalen snel af in gedachten als het onderwerp ze niet 100% boeit. Dit is enorm te merken op school, tijdens gesprekken, op het werk etc. Het is voor hen alsof hun concentratie op de gehele omgeving is gericht en niet op dat ene onderwerp wat op dat moment de aandacht van ze vraagt. Alle prikkels komen dus even hard binnen en dit zorgt geregeld voor heftige overprikkeling waardoor iemand van type 1 en 3 zich erg moe en uit het veld geslagen kan voelen.
De verschillen en overeenkomsten tussen de 3 ADHD types samengevat
Om het bovenstaande een beetje te versimpelen zal ik hieronder een opsomming geven met de grootste verschillen en overeenkomsten tussen de 3 ADHD types:
Verschillen in de ADHD types
Verschillen type 1 ADHD – Inattentive (ADD) en type 3 ADHD – Combined (ADHD)
- Type 1 trekt zicht eerder terug terwijl type 3 zich hyperactief zal uiten op de prikkels
- Hierdoor komt type 1 eerder rustig over terwijl type 3 hyperactief overkomt en niet stil kan zitten en meestal veel praat
Verschillen type 2 ADHD – Hyperactive/Impulsive (HD) met type 1 (ADD) en 3 (ADHD)
- Type 2 heeft geen last van concentratieproblemen
- Type 2 heeft geen last van overmatige overprikkeling
Overeenkomsten in de ADHD types
Overeenkomsten type 1 ADHD – Inattentive (ADD) en type 3 ADHD – Combined (ADHD)
- Alle prikkels uit de omgeving komen even hard binnen
- Doorlopend veel gedachtes en drukte in het hoofd
- Snel overprikkeld
- Zoekt externe afleiding
- Moeite met stil zitten en niks doen
- Geregeld impulsieve uitspattingen
Overeenkomsten type 2 ADHD – Hyperactive/Impulsive (HD) met type 1 (ADD) en 3 (ADHD)
- Op zoek naar externe afleiding
- Moeite met stil zitten en niks doen
- Geregeld impulsieve uitspattingen
Laat ik niet vergeten te vermelden dat dit richtlijnen zijn en er natuurlijk altijd uitzonderingen bestaan. Uiteindelijk blijft iedereen een uniek persoon op zichzelf. Ook van invloed zijn het milieu waar je vandaan komt, je intelligentie, je eigen karakter, je genen en ga zo maar door. Daarnaast komen er ook vaak nog extra diagnoses bij zoals Autisme, Asperger, Hooggevoeligheid, ODD, Dyslexie en noem ze allemaal maar op. Maar ook spelen er vaak secundaire klachten een rol zoals sociale angsten, burn-out en depressie. Al deze factoren hebben ook invloed op iemands zijn gedrag.
Het komt soms ook voor dat iemand in zijn kinderjaren erg druk en impulsief was en ADHD-C als diagnose kreeg, terwijl op latere leeftijd de hyperactiviteit niet meer aanwezig is. Alle andere kenmerken zijn er dan meestal nog wel waardoor iemand dan op latere leeftijd het ADHD-I type krijgt.
Voor uitgebreide kenmerken van ADHD vind je hier een lijst met kenmerken van ADD (ADHD – I) type 1 en een lijst met kenmerken van ADHD (ADHD – C) type 3 vind je hier.
De relatie tussen HSP, ADD en ADHD
Nu ik ADHD en ADD besproken heb zal ik vertellen wat hierin de overlap is met HSP. Dit is voor veel mensen de grootste vraag. Vanaf nu zal ik ADHD type 1, 2 en 3 enkel nog gewoon ADHD noemen.
Zoals ik al eerder aangaf is ADHD officieel opgenomen in de DSM als psychiatrische aandoening. Bij HSP is dit niet het geval en hebben we het puur over een eigenschap die bij zo’n 20% van de bevolking voorkomt.
Het blijkt dat heel veel mensen die ADHD hebben ook hoog sensitief zijn. Je ziet dit veel in gezinnen en families. De moeder heeft bijvoorbeeld ADD, de vader ADHD. De zoon is hoog sensitief en heeft ADHD, de ene dochter is enkel hoog sensitief en de andere dochter heeft ADD. Het is een mix die in veel families voorkomt. Daarbij is het ook niet zeldzaam dat nog andere labels aanwezig zijn in de familie zoals Dyslexie, PDD-NOS etc.
Dit komt denk ik grotendeels omdat mensen met HSP en ADHD elkaar aantrekken, omdat ze meer op eenzelfde golflengte zitten dan andere mensen. Zo creëer je op zijn beurt ook kinderen met dezelfde eigenschappen.
Maar waarom trekken deze mensen elkaar dan aan en wat hebben ze gemeen? Hierover lees je hieronder meer.
De overeenkomsten en verschillen tussen ADHD en HSP
Een hoog sensitief persoon heeft als het ware veel sterkere zintuigen dan de doorsnee mens. Horen, zien, ruiken, proeven en voelen wordt heftiger ervaren. Deze gevoeligheid zorgt snel voor overprikkeling. Klachten die daarmee gepaard gaan zijn vaak vermoeidheid, niet helder kunnen denken, gestrest voelen, slecht kunnen concentreren, geheugen problemen, onrust, spanningen etc.
Mensen met ADHD kennen deze symptomen vaak maar al te goed en hebben net als HSP’ers ook de eigenschap dat prikkels veel harder worden ervaren. Niet zozeer omdat zij sterkere zintuigen hebben maar wel omdat zij alle prikkels even hard binnenkrijgen en daardoor overprikkeld raken.
Het grote verschil tussen ADHD en HSP is, dat iemand met enkel HSP, zich over het algemeen wel goed kan concentreren. Ook hebben zij minder last van continue drukte in het hoofd en chaotisch gedrag. Dit speelt in meer of mindere mate pas op wanneer een HSP’er erg overprikkeld raakt. Pas dan zorgt dit voor onrust en concentratieproblemen. Iets wat een ADHD’er vrijwel altijd ervaart.
Eigenschappen bij zowel ADHD als HSP
Andere eigenschappen die zowel voorkomen bij ADHD als bij HSP, die ervoor zorgen dat deze mensen elkaar aantrekken, zie je hieronder:
- Een sterk gevoel voor rechtvaardigheid
- Snel mensen doorhebben
- Veel wegdromen en/of fantaseren
- Vaak perfectionistisch van aard
- Staan vaak graag voor anderen klaar
- Een goed ontwikkelde intuïtie
- Denken vaak in beelden en plaatjes
- Vaak erg creatief
Daarnaast zijn het ook vaak de mensen met HSP en ADHD die in hun leven te maken krijgen met depressie, burn-out, angststoornis en dergelijke klachten. Ook dit zorgt ervoor dat zij elkaar beter begrijpen en meer naar elkaar toetrekken.
Een compleet overzicht van HSP kenmerken en meer informatie over HSP vind je hier.
Wanneer spreek je nu over ADHD en wanneer over HSP?
Je zult nu begrijpen dat mensen met ADHD en HSP elkaar aantrekken omdat er veel overeenkomsten zijn in de manier hoe zij in de wereld staan. Daardoor zullen ze makkelijker met elkaar kunnen omgaan en kunnen zij elkaar beter begrijpen dan de doorsnee mens. Dit zorgt ervoor dat er al generaties lang nieuwe kinderen worden geboren die vaak zowel ADHD, als hoog sensitieve eigenschappen hebben.
Bedenk je wel dat dit absoluut niet betekent dat iemand met ADHD ook altijd hoog sensitief is en vice versa. In de praktijk zie je deze overlap vaak wel. Zeker als je het op gezins/familieniveau bekijkt. Maar helaas hoor ik ook vaak om mij heen dat er onterecht diagnoses van ADHD worden gesteld terwijl het kind gewoon hooggevoelig blijkt te zijn.
Wil je graag weten of je kind nu juist HSP is of misschien ADHD heeft? Lees dan even verder.
Het verschil tussen HSP en ADHD
Het verschil tussen HSP en ADHD kun je wel aan een aantal eigenschappen opmerken. Het belangrijkste is de concentratie en aandacht. Wanneer je merkt dat je kind continue afdwaalt, niet goed kan luisteren en snel interesse verliest dan duidt dit in de richting van ADHD, met name op type 1 of 3. Wat je hierbij ook vaak ziet is dat deze mensen continue wisselen van hun bezigheden. Ze gaan ergens mee aan de slag, zien halverwege iets anders om te gaan doen en beginnen daar aan. Eenmaal daarmee bezig komt er weer iets anders in hun hoofd op om te gaan doen en voordat ze het weten zijn ze met 10 dingen gestart maar is er niets afgerond. Dit is ook typisch iets dat bij ADHD hoort.
Heb je het idee dat de concentratie en aandacht over het algemeen goed is, maar blijkt dat het kind zich snel terugtrekt, snel overprikkeld lijkt of uit het veld geslagen en juist hierdoor onrustig en druk wordt en concentratieproblemen krijgt, dan kan dit in veel gevallen door hoog sensitiviteit komen.
Wat laatste opmerkingen en tips voor ADHD en HSP
Belangrijk vind ik nog wel om te melden dat voeding ook een enorm grote rol kan spelen bij de kenmerken van ADHD en HSP. Meer informatie over voedingstips / diëten bij ADD, ADHD en HSP vind je hier.
Lees ook eens over het natuurlijke supplement LTO3 waar zo enorm veel mensen met ADHD en HSP bij gebaat blijken te zijn. Voor velen helpt het zeer goed op het gebied van de concentratie, hyperactiviteit en drukte in het hoofd. Ook voelen mensen zich er veelal een stuk meer ontspannen en beter gestemd door.
> Ervaar rust in je hoofd dankzij dit natuurlijke supplement
En wat is jouw kijk op al deze vormen van ADHD? Heb je misschien nog wat toe te voegen? Laat hieronder in een reactie vooral van je horen…
Kleine aanvulling. De nieuwe DSM (5 dus) wordt op deze manier geschreven. Dit om het makkelijker te maken bij een heruitgave. Voorheen heette dit nog bv III revisited. Nu wordt het gewoon 5.1, 5.2 etc. De DSM is geen diagnose handboek. Het is een internationaal classificatiesysteem.
Hoi Cora, bedankt voor je aanvulling. Je hebt gelijk, de DSM uitgaves worden tegenwoordig officieel inderdaad in gewone cijfers geschreven. Zal dat aanpassen. Alleen, als de DSM geen diagnose handboek is, waarom staat de afkorting D van Diagnostic en M van manual daar dan wel voor? ;)
Hoi Jochem,
Ik breek er mijn hoofd over.
Met een waarschijnlijkheidsdiagnose autisme
blijk ik (50 jaar) waarschijnlijk juist hoogsensititief te zijn,
daarnaast heb ik een ADHD vorm
en daarbij heb CPTSS.
Eenmaal met (bepaalde) dingen bezig kan ik vaak niet stoppen
en ik ga door en door en door, ook als ik er vierkant doorheen zit. Die hyperfocus dus…
Hoe kan ik dit zien vanuit het perspectief dat ADHD en HSP tegelijk voor kunnen komen bij mij? Een puzzel…
Hoe uit het zich meestal bij iemand met zowel ADHD als HSP???
Ik zou het fijn vinden om dit (en nog veel meer) te weten.
Om “vergelijkingsmateriaal” te hebben.
Ik hoop dat je mij wat opheldering kunt geven.
Alvast bedankt,
Judith
Goed stuk! Wat ik alleen een beetje mis is de link naar hoogbegaafdheid, daar veel van de symptomen in beide gebieden aanwezig zijn. Ik ben nu 52 en heb zelf in 2009 mijn ADD diagnose gekregen. Ik stond stijf van de symptomen. Er ging een wereld voor me open. Heel veel dingen vielen ineens op hun plek. In die zelfde periode zat ik (wat achteraf duidelijk werd) ook midden in een zware burnout. Naarmate ik langer thuis zat en ik m’n leven stukje bij beetje weer op de rit kreeg, begonnen de symptomen af te nemen. Inmiddels zijn we 10 jaar verder en haal ik nog niet bijna het “vereiste” aantal symptomen waarop een ADD diagnose afgegeven kan worden. Wel bleef ik last houden van een aantal zaken, zoals het me moeilijk kunnen concentreren op dingen die me niet interesseren en zo. Ook ben ik hoog sensitief. De wereld ligt voor mij onder een vergrootglas. Samen met verschillende begeleiders daar in de loop der jaren eens ingedoken. En na een tijdje werd geconcludeerd dat ik wel eens hoogbegaafd zou kunnen zijn. Niet dat ik op dit moment weet wat ik daar mee moet, maar dit terzijde. Wel heb ik in de afgelopen jaren veel hierover gelezen en kom vaak verhalen tegen van mensen die in eerste instantie de diagnose AD(H)D hebben gekregen, maar later “gewoon” hoogbegaafd bleken te zijn. Als ik het betrek op mezelf (en m’n kinderen van 22 en 19), dan zie ik enorm veel overlap tussen AD(H)D en hoogbegaafdheid. Ook ik denk in plaatjes, kan ontzettend van de hak op de tak springen (enorm snel schakelen) en heb moeite met me te concentreren op zaken die er (voor mij) niet toe doen. M’n zoon (19 – ADHD) heeft dat ook, maar die stuitert de hele dag in het rond, is enorm impulsief, maar daarnaast ook erg intelligent en zeer creatief. M’n dochter (22) zit nu in een hulpverleningstraject om te kijken of zij ook hoogbegaafd is of dat er andere oorzaken zijn voor haar problemen. Ook zij is behoorlijk intelligent en heeft zowel ADD symptomen als HB kenmerken. Ik probeer steeds minder labels te plakken op mensen, want iedereen is anders en je voorbije leven (en afstamming) kan enorme invloed hebben op je gedrag in de rest van je leven, maar ik den wel dat het enorm van belang is om duidelijk te hebben of iemand nu AD(H)D heeft of (hoog)begaafd is. Zeker op jonge leeftijd. Heb echt een aantal zeer trieste verhalen gelezen over volwassenen die als kind de AD(H)D sticker kregen, maar dat dit uiteindelijk een misdiagnose bleek te zijn, met alle gevolgen van dien. Aan de andere kant is er relatief nog erg weinig bekend over HB, terwijl AD(H)D inmiddels ingeburgerd is. Daarnaast kom je met een AD(H)D diagnose in aanmerking voor hulp, terwijl HB helaas voor veel mensen (óók huisartsen!) nog iets ongrijpbaars is (“je bent hoogbegaafd, dus wat is het probleem?”). Als ik naar m’n eigen kenmerken kijk en die loslaat op zowel HB als ADD, dan pas ik, zonder nuancering van die kenmerken, in beide groepen. Worden deze kenmerken echter genuanceerd, dan wordt het ineens een heel ander verhaal.
Bedankt voor je reactie Theo.
Ik heb me ook wel eens verdiept in hoogbegaafdheid en daar herken ik dan zoveel in bij mezelf. Voor mij is het wel duidelijk dat ik ADHD heb maar het zou me niet verwonderen dat ik ook HB ben. Iets wat op school vroeger zeker niet opviel. Was echt geen goeie student, het interesseerde me allemaal niks, lette nooit op en leek dus ook zeker niet heel slim. Iedere keer als mij een vraag werd gesteld wist ik het antwoord niet wat puur kwam omdat ik gewoon totaal niet bij de les was.
Anders gezien was, en ben ik nog steeds, wel iemand die vaak wordt gezien als zeer intelligent. Mij wordt vaak gevraagd van welke universiteit ik kom etc. Ik kan ook niets met oppervlakkige mensen die over ‘niks’ kunnen praten. Bij mij moet het of lekker lachen en clownen of diepgaand zijn. Anders heeft het voor mij geen zijn.
Daarnaast ben ik op de ene manier ook in bijzonder veel dingen erg goed, zowel op praktisch als theoretisch niveau. Heb veel politieke inzichten, kijk op de wereld. Heb enorm veel kennis op diverse gebieden maar ben ook een klusser die me eigen auto repareert en alles in huis aanpakt. Daarnaast ben ik van de extreme sporten zoals freestyle snowboarden en ben ik een tijdje stuntman geweest. Was daar dan ook weer gelijk de favoriet die zonder angst zeer veel stunts heel snel oppakte. Alsof ik een soort 6e zintuig heb waarmee ik gewoon aanvoel hoe dingen moeten. Je moet het mij niet uitleggen, ik voel het gewoon aan en doe het dan gewoon. Klaar, thats it.
Allemaal dingen die je niet vaak samen ziet in één persoon. Zeker niet als je bedenkt dat ik ook nog eens hooggevoelig ben.
Ik was als kind ook in veel dingen (snel) goed waardoor ik nooit kon kiezen wat ik nou eigenlijk wilde. Immers, koos ik voor het één dan miste ik het ander.
Ook zie je niet vaak dat een adrenaline junk, klimmer, fietscrosser, freestyle snowboarder en noem het maar op, ook op theoretisch vlak veel kennis heeft.
Ik miste altijd iets bij andere mensen omdat de meeste mensen goed zijn in één ding en daar dan vol voor gaan. Ook mis ik de diepgang. Hierdoor voelt het alsof ik nooit op hetzelfde level zit.
Dit alles maakte en maakt me eigenlijk nog steeds ook best eenzaam en heb veel last van depressiviteit gehad en heb dat nog steeds wel. Helaas nu dus ook CVS/ME waar ik wel nog steeds mee bezig ben om van te helen. Dat gaat wel de goeie kant op.
Klinkt erg cocky zo deze reactie van me haha. Maar dacht het wel even kwijt te kunnen na jouw reactie.
Bedankt.
Groet,
Jochem
Hoi Jochem. Bedankt voor je antwoord. Leuk om te lezen! En grotendeels zeer herkenbaar! Zeker het stuk over het niet kunnen kiezen, want alles is interessant, of het afdwalen tijdens de les omdat je in je hoofd weer wereldproblemen aan het oplossen was ;). Maar ook het stuk over het contact met mensen. Heb een aangeboren afkeer van small talk. Praten om geluid te maken en zo. Ik vind dat een kunst, hoor (kapsters bijv.), hou me ten goede. Maar niet voor mij. Of fun of diepgang. Precies zoals jij zegt. Ben zelf niet zo’n adrenaline junky, maar vind het wel leuk om “het randje” op te zoeken, als je begrijpt wat ik bedoel.
Maar goed, het ene sluit het andere niet uit, natuurlijk. En onder de streep maakt het in principe niet uit of je nu AD(H)D hebt of HB bent. Het gaat er maar om hoe je in je leven staat en of je eruit haalt wat je eruit wilt halen. Als dat een goed gevoel oplevert, is er natuurlijk helemaal geen probleem. Heb alleen bij mezelf gemerkt (en bij veel anderen gelezen) dat de weg naar het checkpoint vaak een (vervelende) omweg is. Dat er veel geneuzel voorkomen had kunnen worden indien men of wat dieper op de klachten ingegaan was, of de klachten op andere manieren benaderd had. Ik kom natuurlijk uit een tijd waarin ADHD nog niet eens bestond (kwam in 1980 van de basisschool), dus kan ik mijn juffen en meesters uit die tijd natuurlijk ook niets kwalijk nemen. Maar mijn glansrijke carrière stopte ook wel meteen in dat jaar. Simpelweg vanwege het feit dat men niet wist/begreep wat er mis was met mij. “Je doet niet genoeg je best! Je hebt toch havo/vwo advies? Kom op, dan!”. Dus misschien dat het bij mij ook wel een beetje dieper zit, dan gemiddeld. En achteraf is het altijd makkelijk praten. Vandaar ook dat ik er bij mij kinderen wel erg alert op ben. M’n zoon stuitert prima, dus begin ik bij hem niet eens over een mogelijke HB, maar m’n dochter loopt behoorlijk vast, dus wil ik wel in de gaten houden in welke richting zij door de hulpverlening gestuurd wordt en of zij zich daar in kan vinden. Want ik weet uit eigen ervaring dat een misdiagnose misschien wel leerzaam kan zijn, maar ook onnodig veel tijd kan kosten. Erg frustrerend wanneer je na een aantal jaren hulpverlening thuis zit met het gevoel dat er iets anders/meer aan de hand is en dat je al die jaren op het verkeerde spoor zat. Maar goed, het wordt allemaal wel wat zwaar, nu… ;) Ik geniet in de lente nog steeds intens van de eerste vlinder en de eerste warme zonnestralen op m’n gezicht, dus zo slecht zal het niet meer gaan. :D
Small talk, brrrr… haha, mijn vader noemt het altijd een hoop lucht verplaatsen. En naar de kapper gaan. Dat doe ik al jaren niet meer. Vaak knip ik het zelf of laat het weer 2 jaar groeien voor de blonde surfer look :P
Maar dat is het ook, het maakt niet zo heel veel uit wat het nu precies is. Wat ik vooral lastig vind is het chaotische en dat ik een slechte focus heb en door alles wordt afgeleid. Tenzij ik in hyperfocus kom. Ook het motivatiegebrek… ergens helemaal vol op losgaan en er dan weer snel op uitgekeken zijn. Dat zijn wel de bekende ADHD kenmerken.
Soms zou ik willen dat ik meer structuur en ordening in m’n hoofd heb.
Een misdiagnose lijkt me inderdaad niet fijn. Wat dat betreft is het ook zo lastig. Er is zo enorm veel overlap en mensen zijn eigenlijk niet in allemaal hokjes te verdelen. Zoveel variaties…
Bedankt!
Trek je je bij HSP andermans kritiek erger aan? Ik weet niet hoe het komt, maar mensen die een beetje depressief zijn zoeken elke keer mij uit om kritiek te spuien. Ik zit eigenlijk te denken dat ik een sjaal moet breien waar op staat “I don’t want your opinion”. Vanwege mijn ADHD lukt het me NIET om NIET te reageren. Dan loopt het elke keer uit op een soort ruzie (en het gaat nog wel om MIJN manier van leven). Het duurt bij mij weken voordat ik weer aan iets anders kan denken. Ik zou dan ook graag contact leggen met soortgelijke mensen.
Klinkt mij heel bekend in de oren. Zowel voor mijzelf als een vriend van mij met ADHD die ook hoog sensitief is.
We zijn misschien erg vatbaar voor dit soort dingen. Hebben een hoog rechtvaardigheidsgevoel en willen alles ‘oplossen’. Dat zorgt weer voor irritaties etc.
Misschien kunnen we ook erg op dingen ingaan die anderen gewoon langs zich heen laten lopen. Voor mij is het erg lastig om niet overal op in te gaan en er niet over na te denken. Vervolgens kan ik hier weer dagen door uit het veld geslagen zijn.
Indd! Zo’n situatie heb ik pas ook gehad. En ook iemand die in een depressie zat.. net of ik soort aantrekkingskracht had ofz. Persoon begon mij opeens te appen en al zijn problemen aan mij te vertellen. Ik zoeken naar een oplossing maar uhm jaaa… ik liep zelf helemaal vast. Terwijl ik graag naar een oplossing had gezocht.. zelf heb ik add.. maar soms vraag ik me af of ik niet een hsp ben?
Ik zit er weken later nog steeds over na te denken, zo vervelend enz
Groeten
Wat een helder artikel. Fijn om te lezen. Veel herkenning ook.
Onze zoon (bijna 9) heeft onlangs na onderzoek een diagnose gekregen; ADHD (type ons onbekend), hooggevoelig en autisme met bijkomende depressieve klachten en angsten. De combinatie ADHD en hoogevoeligheid is dus niet zo vreemd, zoals wij al dachten. Ook met de depressieve klachten en angsten is dit allemaal te rijmen, best wel logisch zelfs.
Echter de combinatie met autisme erbij maakt het voor ons wel heel moeilijk te rijmen. Het is nog zo vers dat de geadviseerde psycho-educatie nog gepland moet worden, maar ondertussen zitten we ons wel flink af te vragen hoe dit nou mogelijk is.
Ook bijzonder: op social media kom je haast overal de term HSP tegen. Terwijl de mensen die je tegenkomt in de hulpverlening (onderzoeksbureaus/psychologen/orthopedagogen, noem maar op) deze term niet gebruiken. Wij horen “hoogsensitief” of “hooggevoelig” genoemd worden en hier zou in België verschil in zitten, terwijl in Nederland dit verschil niet wordt gemaakt waardoor natuurlijk verwarring ontstaat.
Ergens maakt het niks uit. Je bent immers zoals je bent en zo ben je goed. Maar voor de wereld om je heen zoals school als je bijna 9 bent en nog een lange weg te gaan hebt, is het toch wel prettig als je een helder etiketje met bijbehorende gebruiksaanwijzing kunt aanbieden. Hoe doe je dat als er overal met verschillende termen gesproken wordt waardoor bijna een welles-nietes situatie ontstaat?
Hoe zit het nou met deze 3 termen? Is het gewoon allemaal hetzelfde met wat persoonlijke nuances, of zit ook daar echt verschil in?
En hoe zou ik dit nou kunnen rijmen met autisme erbij op het etiketje?
Dit is al een vrij oud artikel, maar wel voor het eerst verhelderend zonder “zweverig” over te komen. Hopelijk is er dus toch nog iemand actief mee bezig die misschien nog wat meer verheldering kan bieden.
Hoi Ilse,
De termen HSP, hooggevoelig en hoogsensitief verwijzen allemaal naar hetzelfde. HSP is overigens niet een officiele psychiatrische diagnose die je kunt krijgen. Het is naar mijn weten dan ook niet opgenomen in de DSM-5 waar je alle psychische en psychiatrische labels kunt vinden.
Tussen autisme en HSP is erg veel overlap. Veel mensen weten soms niet of ze nu HSP zijn of toch licht autistisch of beide.
Je zou het als een spectrum kunnen zien waarbij HSP links van het spectrum zit en traditioneel autisme aan de rechterkant. Daartussen zitten dan allerlei labels zoals PDD-NOS, asperger etc. Daarnaast komt ADHD/ADD maar ook dyslexie veel in overlap voor.
Meer informatie over HSP en de kenmerken van HSP kun je hier vinden.
Bedankt voor de heldere uitleg!
Zelf vraag ik me ook af hoe pms klachten zich hiertoe verhouden. Bij ernstige pms (pmdd) is wel veel aandacht voor depressiviteit maar veel van de kenmerken van ad(h)d herken ik gedurende de pms fase
Sommige dingen in het artikel vind ik eerder stereotypisch en niet altijd correct. Ik heb ADHD-C en integenstelling tot wat het artikel zegt ga je lang niet altijd merken dat ik ADHD heb tijdens een groepsgesprek of dat ik altijd veel praat of dergelijke. Ik ben namelijk een heel verlegen persoon die zich heel vaak niet op haar gemak vind ik sociale situaties (wat vaak voorkomt bij mensen met ADHD) en ga dus heel vaak zwijgen bij zo’n gesprekken. Ook is het helemaal niet zo dat mensen met ADHD meestal erg creatief zijn, ik ben namelijk totaal niet creatief (en er zijn nog een groot aantal mensen die ik ken met ADHD die niet erg creatief zijn), ook denken lang niet alle mensen met ADHD in beelden in plaatjes. Als voorbeeld ik kan dat totaal niet… (en ik ben lang niet de enigste die dat niet kan en ADHD heeft). Wat bijna alle mensen met ADHD wel hebben (en hier niet vermeld staat) is een heel erg groot doorzettingsvermogen. Dit komt doordat veel mensen met ADHD over het algemeen veel tegenslagen etc ervaren door hun ADHD, maar daar mee om leren gaan en leren om te blijven door zetten.
Hoi Sophie,
Bedankt voor je reactie. Ik snap wat je bedoeld. Wat dat betreft is het ook niet zo zwart/wit te benoemen en er zijn altijd uitzonderingen.
Zo zijn er ook veel mensen die naast ADHD de diagnose autisme/pdd-nos, asperger maar ook dyslexie en dergelijke krijgen. Door die overlappen kunnen er ook allerlei verschillen optreden.
Wat je beschrijft dat je erg verlegen bent en dat daardoor de ADHD-C niet zo opvalt kan ik me zeker in vinden. Maar is het dan niet zo dat wanneer je je wel erg op je gemak voelt je een stuk drukker en beweeglijker wordt? Bijvoorbeeld wanneer je met mensen praat.
Wat ik me wel afvraag is wat dan de doorslag was bij jou dat ze je de diagnose ADHD-C hebben gegeven en niet ADHD-I. Want eigenlijk is het voornaamste verschil de ‘H’ van hyperactiviteit. Verder zijn de meeste kenmerken eigenlijk behoorlijk hetzelfde. Wat je ook wel ziet is dat mensen op jonge leeftijd de diagnose ADHD-C krijgen en dat dit later veranderd in ADD (ADHD-I). Vaak zijn dan alle symptomen nog even heftig aanwezig maar de hyperactiviteit komt meer op de achtergrond te liggen waardoor je eigenlijk niet meer kunt spreken van ADHD-C. Het chaotische, vergeetachtige en last hebben van een wir war aan gedachten komen verder bij allebei de types voor.
Maar hoe dan ook, we zijn allemaal verschillend en het indelen in hokjes blijft lastig. Eigenlijk kan dit ook niet helemaal maar het kan ook zijn voordelen hebben voor als je gericht mensen op de best mogelijke manier wilt behandelen.
Het aller beste.
Groet,
Jochem
Hoi Sophie,
Fijn om dit even te lezen,want ik begon al over mij diagnose adhd-c te twijfelen.Ik kan me ook totaal niet vinden in het druk doen en veel praten, in tegendeel.Hoe vaak ik niet krijg te horen dat ik zo rustig overkom en niet zoveel zeg….terwijl ik me van binnen heel anders voel dan dat.Ook ik ben heel verlegen en plaats mezelf eerder op de achtergrond dan op de voorgrond.Hierdoor voel ik ook vaak de o begrip als verteld dat je adhd hebt,daarom zeg ik het ook vaak maar niet,ervaar jij dat ook zo?
Groetjes van een rustige adhder
Prettig artikel om te lezen. Zelf werk ik als een SPV in de GGZ en loop ik ook vaak aan tegen mijn kwetsbaarheden: overprikkeling en perfectionisme met als gevolg impulsiviteit, piekeren en vermoeidheid. Het zoeken naar een goede balans is altijd mijn grootste uitdaging. Zo heb ik mij ook al vaker verdiept in ADHD, ADD en HSP. Een kritische kanttekening die ik wil maken is dat deze verzamelnamen van symptomen te veel een eigen leven gaan leiden. Wat ik belangrijk vind om te melden is dat er geen waarheid bestaat in deze onderwerpen. Een diagnose of karaktereigenschap zijn door mensen bedacht in de context van de westerse maatschappij. In deze maatschappij wordt erg stoornis gericht gedacht. De economische belangen bepalen de snelheid van onze maatschappij die is ingericht op de gemiddelde mens. De buitenbeentjes worden tot een probleem gezien doordat ze niet altijd even aangepast mee kunnen in het ritme van de grote meute. En uiteraard is voeding en sociale gelijkheid ook een belangrijk perspectief om mee te nemen. Niet iedereen krijgt de zelfde kansen om rustig te ontwikkelen. Ik zou deze nuance ook graag terug zien in de artikelen die op internet circuleren.
Van mijn kinderen zijn er twee die anders zijn. Adhd hoorde ik bij de ene en pdd nos bij de andere. De andere drie kinderen kunnen zich wel iets beter concentreren maar geven ook aan dat ze het lastig vinden. Deze stoornissen komen niet in onze families voor. Ik ben van 1968, ik heb de bof en mazelen gehad rond 6 en 2 jaar. Mijn generatie is erg groot. Hoe ontstaat dan zon deffect ineens bij twee van mijn kinderen?
Ik vind dat gek, ik heb mij altijd afgevraagd hoe dit nu kan en heb altijd geweten dat er iets van buitenaf de stoorzender moest zijn. Eerst heb ik het bij de verandering van voeding gezocht, later ook daarbij de versnelling in onze maatschappij. Toch ben ik verder gaan lezen en verbanden gaan leggen met de vele vaccinatie cocktails die babys vanaf zes tot acht weken ingespoten krijgen. De bijgevoegde giftige stoffen die zogenaamd niet schadelijk kunnen zijn voor de baby …. Vanaf 1987 werd Adhd opgenomen en beschreven als een disorder. Ah dat is een opvallende datum.
Mijn generatie kreeg drie keer de dktp, en 1 x de pokkenprik (die is overigens uit het schema verdwenen destijds wegens teveel schade en dodelijke afloop na toedienen) vanaf 1974 kwam hierbij de losse B (bof) M (mazelen) en R (rode hond) Vanaf 1984 werd de BMR als cocktail opgenomen in het RVP. Vanaf die periode zie ik (ook via mijn werk) steeds meer mensen opgroeien met disorders = brain damage?
Kijk ik nu naar alle verhalen van wanhopige ouders dan moet er wel een causaal verband zijn tussen het ene en het andere. Veel mensen willen dit niet zien en blijven geloven in de goedheid van onze overheid en gaan door met (steeds meer) vaccineren van hun liefste kindjes ter voorkoming van ‘ernstige’ ziektes.
Ik maak mij grote zorgen als ik kijk hoe de groep groeit met allemaal aandoeningen en stoornissen en hoe de groep slinkt die nergens last van heeft. Het is maar waar je naar wil kijken, doe je eigen onderzoek, neem niet zomaar van alles aan en maak bewust jouw keuze wanneer jezelf kinderen krijgt en voor het eerst naar het CB gaat (overigens niets is nu verplicht, ook het CB niet)
Ik ga nu verder met het ontstoren van de vaccinaties bij mijn kinderen via de Cease therapie en het inzetten van CBD olie. Opvallend is ook dat beide kinderen HSP zijn, dat is heel mooi en lastig in deze overprikkelde tijd. Ze zijn jammer genoeg ook nog eens extra belast geraakt met een arsenaal aan vaccinaties op zeer jonge leeftijd.
Hoi An,
Het zal mij persoonlijk niets verbazen als vaccinaties een grote rol spelen in deze aandoeningen. Veel meer kan ik er niet over zeggen maar ook ik heb alle vaccinaties gehad en ook op latere leeftijd met oog op reizen naar het buitenland.
Mijn idee is dat het een combinatie van de vaccinaties is en de gevoeligheid van je genen en daarbij mogelijk verdere omgevingsfactoren.
Daar ben je dan mooi klaar mee als je hier gevoelig voor bent.
Op latere leeftijd kun je van alles doen om je beter en meer in balans te voelen waarbij je kunt denken aan meditatie, yoga, voeding, je slaappatroon, supplementen etc.
Er zijn ook allerlei mogelijkheden voor het ontgiften van zware metalen. Misschien kun je je daar is in verdiepen.
Hallo allemaal,
Laat ik dat enge woord “UWV” maar even vallen…
Vraag om info: weet er iémand hoe het UWV staat tegenover HSP? ADD wordt inmiddels (op somkige plekken?) voluit (h)erkend. Ik doel specifiek op: HSP als “probleembeschrijving” (en dus een labeltje met als doel dat behandeling vergoed kan worden) met een (bij de cliënt) aansluitend reïntegratie/coachings/resocialisatie/uitstroom GGZ traject. .. Ik ben héél benieuwd naar jullie ervaringen!
Vr. Gr. Lisanne
Hallo Lisanne!
Ben zelf op mijn 40stevolledig afgekeurd door het UWV, nu 56 jaar en van mening dat het eigenlijk bij mij toch HSP was wat mij de das omdeed in mijn werk. Eigenlijk al vanaf het begin merkte ik dat bedrijfsartsen HSP nou niet echt serieus namen als “arbeidshandicap”. Ben daar toen ook mee gestopt om het te verdedigen en uit te leggen.
Vooral oudere artsen of rechtlijnig denkende UWV artsen denken helaas nog zo.. Dus veiliger met de “sticker” ADHD/ADD op het voorhoofd naar de keuringsarts gegaan.
Zo’n keuring is persoonlijk, wie is je arts, kan je het “logisch verwoorden”, met heel veel geluk zelf HSP (denk het niet in zo’n beroep ben je binnen een jaar ontslagen of je hebt een burn out)
Mijn bescheiden advies; voorbereiden gaat bijna niet, ga als HSPér op je intuitive gevoel af, vingers crossed en geniet van je “gave’ maak er positief gebruik van.
wellicht ben je inmiddels al geweest en zit je zonder al de stress..;-)
Ik heb het stuk met veel plezier gelezen en moet het nog wel een paar keer lezen.
Mijn neefje (8) en nichtje (6) hebben dit probleem nu ook. Bij mijn neefje is het bestempeld bij nichtje moet het nog onderzocht worden. Neefje is erg hyperactief en vooral in e periode als er veel spanning is zoals sinterklaasfeest en eigen verjaardag. Heeft moeite als er niet naar hem geluisterd wordt. Op school zeggen ze al snel dat hij agressief is maar het tegendeel is waar. Mijn nichtje heeft ook moeite met leren. Ik weet dan ook niet wat eruit komt bij de psycholoog, wetende dat haar vader ADHD heeft en dat er in de familie dislectisch voorkomt. Heeft veel overeenkomsten ADHD zoals leer problemen (concentratie).
Zou graag erachter willen komen hoeveel technieken er zijn om die prikkels op gang te krijgen zonder dat je naar medicijnen grijpt.
Hoi Michel! Misschien is Access Bars dan interessant voor je. Het helpt mij (ADD & HSP) enorm!
Dit is vooral weer geneuzel over ‘disorders’ die louter bestaan in de breinen van de DSM-samenstellers van de American Psychiatric etc. Mensen verschillen in mate van gevoeligheid voor prikkels, dat wil niet zeggen dat iemand een stoornis heeft. Wij leven in een wereld die is overladen met prikkels en waar weinig ruimte is voor rust, traagheid. Als je minder goed ins staat bent, misschien nooit geleerd, jezelf voor de overmaat aan prikkels af te sluiten, kun je overvoerd raken. Een beter uitgangspunt is uitgaan van verschillen tussen mensen en leren conform je aanleg te existeren.
Hallo,
Ook ik ben Belgische Hilde :-) en moeder van vier. Ik werd op negenjarige leeftijd gediagnosticeerd met ADHD, dus ben het gecombineerde type. Ik ben 43 en ben na een burn-out twee jaar geleden gaan nadenken over wat ik nu echt wilde gaan doen in en met mijn leven. Wat “IK” graag wilde gaan doen. Doordat ik me heel moeilijk kon (en kan) concentreren en door het gebrek aan inlevingsvermogen van ouders en leerkrachten had ik destijds het middelbaar niet afgemaakt. Een echte “drop-out”… Ik heb wel altijd leuke functies gehad, was goed betaald (verzette het werk van drie personen :-) dus lekker meegenomen voor de firma’s waarvoor ik heb gewerkt) en kan mezelf een selfmade woman noemen. En toen was er die burn-out… Mijn perfectionisme, dat op alle vlakken echt extreme vormen kan aannemen, heeft me genekt. Ik heb na reflectie besloten om opnieuw te gaan studeren. En hip hoi, binnen twee maanden rond ik mijn middelbare studies af (gedeeltelijk centrale examencommissie en gedeeltelijk toekomstonderwijs) en start volgend schooljaar aan de universiteit Gent met de opleiding psychologie. Ik wil ECHT een verschil maken voor volwassenen met AD(H)D, er zijn echt te weinig gespecialiseerden hier in dit Belgenland!
Wat ik vooral opmerk is het verschil in ‘schoolse’ benadering tussen vroeger en nu. Drie van mijn vier kinderen zijn reeds gediagnosticeerd met ADHD of ADD. De kleinste van vijf werd nog niet getest maar ook bij hem wijst alles in de richting van ADHD. Haha, (en eigenlijk is dit niet grappig maar kom…) ik blijk wel erg sterke “ADHD” genen te hebben. Vroeger, en dan heb ik het over de periode waarin ik school liep tussen mijn zes en achttien jaar, werd je gewoon betitteld als “druk, ongeïnteresseerd, dromer, moeilijk kind,… (het lijstje is erg lang) en kreeg je absoluut geen ondersteuning want ADHD (toen niet echt gekend) was voornamelijk een hersenspinsel en het gevolg van een “foute” opvoeding. Nu krijg je, indien je uiteraard over een diagnose document/verslag beschikt, extra ondersteunende maatregelen (iets meer tijd om je proefwerk in te vullen, de mogelijkheid om mondeling examens af te leggen, een keertje te gaan wandelen als je het al eens wat moeilijker hebt om te blijven zitten, en, en, en). Ik heb me dan toch maar laten hertesten, want had destijds wel de diagnose maar geen attest gekregen. Ik heb, nog steeds dus :-)) ADHD en ben dus van het gecombineerde type, concentratiestoornissen en impulsiviteit/hyperactiviteit, gecategoriseerd als matige tot ernstige stoornis die zwaar “handicapping” is. En eerlijk? Dat is het ook … “handicapping” in deze mallemolen van een wereld. Ik hoor alles, zie alles, voel alles en langs de andere kant probeer ik alles (vrij letterlijk te nemen) te weten te komen en te leren over de onderwerpen waarmee ik bezig ben. Bij sommige van de reacties op jouw blog, die ik echt leuk en verrijkend vind, bloedt mijn hart en zou ik de persoon in kwestie een warme liefdevolle knuffel willen geven. Bij andere reacties (die eerder alles een beetje over de zelfde kam scheren of die AD(H)D als zodanig minimaliseren) word ik “echt” opstandig. Nu ja, ze gaven ook wel de aanleiding tot het beginnen typen / antwoorden.
AD(H)D is voor mij niet altijd kommer en kwel… Soms is het een zegen en soms is het een vloek. Wij AD(H)D’ers, kunnen meer. Wij zijn in staat grootsere dingen neer te zetten dan de doorsnee mens. We beschikken over een SUPER FOCUS, waar zelfs een ASS’er een puntje aan kan zuigen en een dosis energie waar een duracell-konijn bij in het niets verdwijnt.
Ik zie mezelf helemaal niet als egoïstisch, ik cijfer mezelf te vaak weg om voor anderen in de bres te springen. Ik kan wel heel moeilijk hoofd- van bijzaken onderscheiden… alles is even belangrijk, lijkt mij vaak. Of in ieder geval kan een detail aanleiding geven tot een grote catastrofe bijvoorbeeld… dus ik ken ook steeds alle bijzaken uit de cursus.
Ik ben sociaal, goedlachs en meestal leuk in de omgang. Maar ik maak ook andermans zinnen af of geef antwoord ook wanneer daar echt niet om gevraagd wordt. Ik ben rechtuit, heel aanwezig, eerlijk en vooral heel gevoelig. Au fond, ik ben gewoon Eva.
Na het filmpje te hebben bekeken wil ik toch ook heel graag verwijzen naar de website “totallyadd” de documentaire / film “ADD and loving it” is een zalige benadering van onze “stoornis” :-), zeer leuk gebrachte visies op AD(H)D…. door AD(H)D stand-up comedians. Echt de moeite om eens te bekijken. Ik heb mezelf alle door hen aangeboden filmpjes aangeschaft… dus voor de geïnteresseerden…. ik laat zo dadelijk mijn mailadres na.
En dan, nu ik hier toch aan het typen ben en op zoek ben naar voldoende respondenten om een valide eindwerk te maken…
Als eindwerk voor Humane Wetenschappen, moet ik een wetenschappelijk onderzoek voeren naar een onderwerp van eigen keuze. Uiteraard was voor mij snel duidelijk dat ik meer wilde weten over AD(H)D en met name hoe groot de impact van de feedback die we als kind hebben gekregen (van ouders, leerkrachten etc…) op ons AD(H)D-gedrag is op ons zelfbeeld…Het zelfbeeld dat we hadden als kind, maar ook de impact op ons huidige zelfbeeld. Met andere woorden, hebben de opmerkingen en dus de feedback, ons getekend of is het enkel onze AD(H)D “stoornis” die maakt dat wij, AD(H)D’ers, een minderwaardigheidscomplex, faalangst, perfectionisme enz, enz, hebben ontwikkeld? Ik heb een online enquête opgemaakt. Ik roep mijn lotgenoten op om 10 minuten van hun kostbare tijd te willen spenderen aan mijn onderzoek… Als je je mailadres er in invult stuur ik je achteraf ook nog het complete onderzoek door. Anonimiteit wordt gewaarborgd en de gegevens worden niet doorgegeven aan derde partijen.
Wie zich geroepen zou voelen om me te helpen… enorm bedankt bij voorbaat! Hier volgt mijn mailadres (stuur me even door dat je wil meewerken) -> eva@fuster.be
Liefs en vooral veel succes in wat éénieder van jullie onderneemt!
Goeie raad voor mensen met onhebbelijke ouders, familieleden of “so called friends”…. Doorknippen, verbreken die banden!!!! Volg je gevoel en steek je energie in dingen die het waard zijn! Begin met energie voor jezelf over te laten!
x
Eva
Dag, tot zover ik weet ben ik geen ADHD ster.
Vermoedelijk wel een HSP-ster. Maar er heerst ook hier in Nederland, merk ik veel verwarring bij psychiaters en psychologen over het stellen van een juiste diagnose. Mede doordat je vaak pas bij een GGZ-instelling terecht komt als je langdurig overbelast en/of getraumatiseerd bent. Een burnout wordt hier ook vaak niet herkent. Zelfs niet door deskundigen op dat gebied en al helemaal niet op scholen. Echt ernstige vind ik het dat hooggevoelige kinderen vaak op school helemaal de mist ingaan. Ze worden gekleineerd en omdat ze zich schamen laten ze niet zien buiten de deur, hoe zwaar ze het hebben zelfs niet als ze zwaar overspannen en depressief zijn. Op school zou men in ieder geval wat over de psychologie van het kind moeten weten en wat er mis kan gaan en hoe mentoren of docenten dat kunnen herkennen, Want deze kinderen zijn voor een groot deel afhankelijk van hun docenten en mentoren. In mijn ervaring worden ouders nogal onderschat op hun kennis en het kennen van hun eigen kind. Ik heb echt hartverscheurende ervaringen, niet perse alleen in mijn eigen gezin maar ik zie het ook bij andere ouders en kinderen gebeuren. Ik zie te veel kinderen en jongeren zelfmoord plegen . Ik vind dat niet gek! Ze draaien dol binnen het huisige schoolsysteem en als er thuis dan ook nog iets gebeurd b.v. een scheiding of het overlijden van een dierbare wijst men gelijk met de vinger naar de ouder. Het wordt hoog tijd dat huisartsen, docenten mentoren en hulpverleners een de hand in eigen boezem steken en eens kritisch naar zichzelf en hun systemen gaan kijken. Want daar gaat veel meer mis dan ooit aan het licht komt! Veel docenten zijn veel te jong, te smal opgeleid en hebben veel te weinig kennis en inzicht in de psyche van een kind. Uitzonderingen daar gelaten natuurlijk. Maar hier in Nederland zijn docenten en hulpverleners en artsen vaak ook over belast, Ze hebben en nemen de tijd niet en de scholen zijn leerfabrieken geworden ! Een kind of jongere heeft persoonlijke aandacht en een gevoel van veiligheid en waardering nodig. Dat vind je amper nog binnen de systemen van tegenwoordig en als ouder moet je machteloos toezien hoe ze je kind naar de knoppen helpen. Niet met opzet maar uit voorgaande zaken en onwetendheid. Als HSP-ers of andere kinderen die niet helemaal tot het gemiddelde behoren of middelmatig zijn heb je een probleem. Alles gaat snel, snel en oppervlakkig. En dat terwijl beide ouders vaak moeten werken om rond te komen en druk vanuit de prestatie maatschappij en de vele keuzemogelijkheden en verleidingen steeds groter worden! Ik vind dat het de hoogste tijd wordt om zich een af te vragen waar wij in Godsnaam mee bezig zijn. Nederland maar waarschijnlijk geld dit ook voor andere landen moet een wakker geschut worden voor het echt te laat is. Hsp-ers zijn verkenners zij ervaren als eerste wanneer er iets mis is. Daar kan men profijt van hebben door ze serieus te nemen kan met ingrijpen want andere kinderen met weer andere kwaliteiten gaan geheid volgen! Want iedereen is natuurlijk in meer of mindere mate gevoelig !
Hallo Eva geweldig je reactie inhoudelijk en toch evenveel betrokken. Zowel als persoon als moeder als pedagoog en psychologe heb ik er veel aan! En helemaal top je onderwerp! Eerlijk gezegd: ik geloof er wel in dat het vooral de feedback is die je al of niet innerlijk doet ontsporen ..
Ik wens je het allerbeste in het genieten van jezelf en je kinderen en deze wereld!
Duidelijk een reactie van iemand die er zelf geen ervaring mee heeft. Ik heb zelf ADHD-3 ik zou graag een dag willen ruilen met iemand die niet last heeft van een brein wat op hol geslagen is. Of dat ik me eigen niet een dag hoef op te sluiten om nare toestanden te voorkomen. Dit is echt geen verzinsel van de pharmaindustrie. Het is niet voor niets een ‘afwijking’. Als u nou niks zinnigs heeft toe te voegen zeg dan helemaal niks of ga je huiswerk doen.
Hilde,
Waarom ben ik in Belgie geboren en niet in Nederland. Dat zou mij al vele jaren onnodig leed hebben bespaard! Jullie staan zoveel verder met diagnosestelling, juiste gegevens en vooral ook begrip van de meeste dokters in de geneeskunde zelf. Ik ben moeder van drie “ondertussen al grote, dus de zwaarste en drukste periodes zijn nu achter de rug” grote jongens van 14, 18 en 21 jaar en wij behoren ook tot zo een genetisch complex gezin. Mijn man heeft zich tot hier toe nooit willen laten testen, voor hem is dit onderwerp zo goed als taboe met als gevolg dat ik na al die “opvoedkundige” jaren er nu volledig doorzit. Zoals iemand schreef, ze hebben alle 3 een verschillende manier van aanpak nodig om hun zelfvertrouwen niet te beschadigen door teveel negatieve kritiek bij ons vooral op school! Elk kind hun eigen creativiteiten laten ontwikkelen want dit zijn echt wel kinderen die tot veel in staat kunnen zijn als ze de juiste begeleiding krijgen! De ene met HSP moest volledige stilte hebben tijdens het studeren terwijl de andere typische ADHD er beneden op zijn drumstel zat te spelen! Dit is maar een enkel klein voorbeeldje van hoe het er bij ons thuis alle dagen aan toeging. Een ding is zeker waar, bij ons was er altijd ambiance. Alleen werd ik er bij momenten wel gek van. Heel veel van zo’n soort situaties die zich bij ons thuis doorheen al die jaren hebben afgespeeld hadden in feite moeten gefilmd worden. Dan was ik nu in het bezit van harde bewijzen voor het grote aantal Belgen die nog steeds beweren dat deze kinderproblematiek niet bestaat maar dat dit alleen maar aan de opvoeding ligt, zelfs eigen familie.
Welke diagnose er juist wordt aan gegeven, heeft achteraf gezien niet zoveel belang maar als ouder is het heel belangrijk om zo vroeg mogelijk te weten wat er met je kind juist aan de hand is. Want het zijn juist deze groep jongeren waar het snel mis mee kan gaan omdat hun zenuwstelsel veel gevoeliger is. Nochtans zijn het juist de ADHD/HSP kinderen die over heel veel potentieel beschikken en het heeft altijd bestaan. In deze tijd vallen ze gewoon sneller op omdat op school er nu op veel meer kortere tijd er snellere en grotere prestaties van hen worden verwacht. Het zijn ook meestal kinderen die meer tijd nodig hebben dan een ander om hun proefwerk af te maken. Ik ben benieuwd hoe de wetenschap hierover schrijft binnen een tiental jaren. ?
Wauw …. Zoveel info ,maar zo waar !! Wij hebben zo’n gezin met van alles een beetje 2x ADHD type 1 1x HSP en nog 1x ADHD type 3 met een vorm van PDDNOS en eentje die type 2 heeft als ik het zo lees en 2 met Dislexie ! Ja nooit een saai moment bij ons thuis maar ook heel vermoeiend ben soms echt op zo moe pfffff altijd maar een vol gevoel in mijn hoofd altijd maar de juiste dingen tegen de juiste persoon zeggen zodat het maar niet verkeerd binnen komt !! Het onbegrip wat we al hebben te verduren gehad van de buitenwereld maar 1 ding weet ik zeker mijn gezin leeft en geniet en ik hou ervan en we zijn sociaal op onze mooie manier en staan altijd klaar met een helpende hand was het alleen anders om ook maar eens zo ?? maar ik ben trots op wie we zijn en waar we staan !!! En never A Boring moment at or house wat we vaak te horen krijgen bij jullie is er altijd leven in de brouwerij en kan “bijna ” alles !! Jochem bedankt voor je stukje er is me weer veel duidelijk geworden en ga dit zeker delen met anderen
Hoi Agnes, een leuke dolle boel zo te horen bij jullie. Inderdaad precies zo’n soort mix waar ik over schreef, haha. Snap dat het ook vaak vermoeiend kan zijn zo te horen maar je doet het goed hoor :) Leuk dat je wat aan het artikel hebt gehad en bedankt voor het delen.
Groet, Jochem.
Ik heb het artikel gelezen, nou ja gelezen……. moet dat nog een paar keer doen voor dat ik het snap.
Bij mij is AD(H)D geconstateerd, ben altijd Hyper in mn hoofd, zie ook te veel, hoor te veel, overprikkeld,
teveel emoties- stemmingswisselingen.
Chaotisch, begin overal aan, maar maak weinig iets af.
Ben heel erg moe.
Groetjes Carla
Hoi Carla,
Wat vervelend voor je. Er zijn veel mensen die baat hebben bij het natuurlijke middel lto3. Voornamelijk ook bij klachten die jij beschrijft, maar ook voor de concentratie. Het is vooral populair geworden onder mensen met ADD, ADHD en hoog sensitiviteit, maar ook mensen met burn-out en stress. Je kunt hier lto3 ervaringen vinden.
Voor meer informatie over lto3 kun je hier kijken http://www.addkenmerken.net/lto3/
Sterkte met alles.
Groet Jochem
Sorry, ik had het niet goed gelezen.
Ik ben een HSPer die in haar 3e Burn-out zit. ;)
Ik heb alle kenmerken van de HSP: als ik ergens binnenkom, zie ik alle details, voel ik de sfeer, hoor ik ieder geluid, voel stemmingen van mensen aan, vang op wat ze van mij denken en verwachten en voel mijn eigen emoties erover en mijn eigen onzekerheid.
Kort gezegd: Ik zie te veel, hoor te veel en voel te veel aan en voel zelf te veel emoties.
Vroeger dacht ik dat ik ADHD had, omdat ik altijd te laat kom en alles uitstel.
Maar toen ik het boek over HSP las, herkende ik me daar meer in.
Weet je wat ik me wel steeds meer af begin te vragen?
Is alles niet gewoon HSP?
Je hebt de introverte HSP, die veel weg heeft van autisme.
Je hebt extraverte HSP, die veel weg heeft van ADHD.
Je hebt de HSP sensation seeker, die veel weg heeft van Borderline.
En HSPers die switchen tussen die drie, zeker als ze overprikkeld raken.
De overlappingen zijn groter, want als een HSPers overprikkeld zijn, dan kunnen ze zich ook niet meer concentreren.
En als ze chronisch overprikkeld zijn, zoals kinderen door hoge verwachtingen op school en privé met hun huiswerk, of in de pubertijd met de verwarrende hormonen en als volwassenen met alles wat “moet”, kunnen ze zich dus chronisch niet meer concentreren.
Het grote verschil tussen ADHD en HSP is het invoelend of empatisch vermogen.
ADHDers komen egoïstischer over en hebben meer moeite om zich in een ander te verdiepen of mee te voelen.
Ook luisteren ze minder naar wat een ander te vertellen heeft en komen halverwege het verhaal van die ander plompverloren met iets wat hun zelf bezighoudt en niets met het probleem van die ander te maken heeft.
Daardoor lijken ze egoïstisch.
Terwijl een HSPer helemaal meedenkt en meevoelt met een ander en zich er soms helemaal in verliest.
Behalve als een HSPer overspannen is, dan kunnen ze hun aandacht ook niet meer bij het probleem van die ander houden, of boeit het hen niet meer.
ADHDers die ook hooggevoelig zijn, voelen ook sterker aan wat een ander voelt of verwacht, maar gebruiken dat juist om nog koppiger daar tegen in te gaan en hun eigen zin door te drijven, over alle grenzen heen.
Terwijl een HSPer juist onzekerder wordt, door wat ze van een ander aanvoelen en zichzelf er door dreigen kwijt te raken en weer moeten knokken om bij zichzelf (en wat ze zelf voelen en willen) terug te komen.
Daardoor raken ze vaak overspannen en daardoor onverschillig voor het probleem van een ander.
Hoi Roos, bedankt voor je fijne aanvulling. Alleen staan de dingen die jij noemt gewoon in het artikel beschreven ;)Ik herken me ook zo enorm in wat jij schrijft. Het chronisch overprikkeld zijn en noem maar op. Ik ben zelf iemand die zich heel goed in kan leven in anderen maar wat je zegt. Ik moet niet overprikkeld raken of overspannen zijn, want dan kan ik soms helemaal niets meer voelen en heb ik tijd nodig om weer tot mijzelf te komen. Mediteren helpt me daarbij. Het rare is ook dat ik me soms echt een ADD’er voel(die diagnose heb ik ook) maar op goeie momenten me eigenlijk best even goed kan concentreren en me heel normaal kan voelen. Alleen die goeie momenten duren nooit uren omdat ik dan alweer overprikkeld ben waardoor mijn concentratie en gevoel verslechterd. Bij mij hebben zoveel dingen invloed. De energieën van anderen om me heen, het weer, voedsel, andere mensen etc. Dan is het weer meer de HSP kant. Ik voel dan echt de spanning in mijn lijf. Bij mij switched het gedurende de dag nogal. Groet Jochem.
Roos, ik geloof niet dat je het zo zwart wit kunt stellen. Adhders zijn wel invoelend, maar zijn met meerdere dingen tegelijk bezig. Daardoor reageren ze te vroeg of te laat. Onhandigheid in communicatie is niet hetzelfde als gebrek aan invoelend vermogen. (Terwijl het er soms wel zo uit ziet, in gedrag zie je soms overlap met autistische kenmerken, maar de handicap zit echt op een ander vlak)
Wat omschrijf je dit prachtig! Een feest van herkenning omtrent onze dochter!
Heerlijk dat het zo helder word beschreven….heb soms nog het idee dat add of adhd-l typ wat bij mij het geval is niet word begrepen inde kringen…..word standaard maar op het drukke plaatje van adhd gegooit…… en dan worden mijn reakties en akties soms mis begrepen en als ik er dan bij zeg sorry ik kan er niet altijd wat aan doen en ik werk er aan krijg ik de reaktie vaak van ja ja zal wel….. dus de tekst nu gedeelt en dan kunnen ze het eens lezen en misschien meer begrip tonen…..
Bedankt voor jullie leuke en aardige reacties! Vind ik heel leuk om te lezen! :)
Els, super dat je je daarmee bezig houdt. Dit verdiend meer aandacht, zeker wat je zegt over het stellen van verkeerde diagnoses. Erg betreurenswaardig! Heel veel succes met je workshops :)
Groetjes, Jochem.
Hallo Jochem,
Ik kwam pas op mijn 50ste erachter dat ik een HSPer ben. Een vriendin gaf mij een boek over HSP met de woorden ” Lees dit eens,misschien herken je jezelf”
Mijn hele leven voelde ik mij anders. Therapie na therapie om in ‘balans’ te komen.
Mijn ex een rasechte adhder categorie 3.
Onze kinderen hebben sowieso de hooggevoeligheid. Mijn jongste heeft de diagnose add gekregen met een fobie. Ze voelt zich doodongelukkig met zichzelf. Ik heb haar jouw naar site verwezen. Zelf denk ik dat ze een HSPer is.
Ik sluit mij bij Els aan dat er snel een etiket wordt met medicijnen wordt opgeplakt. Erger nog, in de reguliere circuit komt de term HSP nog geeneens voor. Goed van Els om meer aandacht hier aan te besteden op scholen.
Ik lees aandachtig je columns. Ze zijn helder en begrijpelijk . Dank je wel
Hyperfocus aan en je leest in een keer de hele tekst door.
Erg interessant!
Hallo Jochem,
als interim docent en als coach/ counseller met als specialisatie onderwijs en hoogsensitiviteit zie ik het te vaak dat een leerling de diagnose add/ adhd/ autisme krijgt met eventueel de daarbij behorende medicijnen. Als ik dan echt in gesprek ga met de leerling, ouders, docenten blijkt al te vaak dat de leerling ‘alleen’ maar hoogsensitief is. Dit maakt me verdrietig: hoeveel kinderen lopen er niet rond met het verkeerde etiketje en krijgen niet de juiste ondersteuning. Fijn te lezen dat er meer mensen zijn die het (h)erkennen en het de wereld inzetten. Dank je.
Mijn doel, op korte termijn, is om een workshop herkennen hsp te kunnen geven op scholen voor zowel ouders als docenten. En de leerlingen te kunnen ondersteunen met het ombuigen van de hsp als last naar hsp als kracht.
Hoi Els,
Mocht je dit nog lezen: graag kom ik met je in contact.
Vr.Gr Lisanne
Dank voor dit stuk. Ik heb er veel aan gehad. Mijn dochter is een echte HSPér weet ik inmiddels ( ipv een ADDér )
Ik lees de nieuwsbroeven dan ook vol aandacht en gebruik de tips.
groetjes,
Marijke
Erg fijn dat er mensen zoals jij zijn Jochem, die onze problematiek goed kunnen verwoorden. Het is duidelijk en overzichtelijk. Bedankt Jochem!
Wat een fijn en verhelderend artikel! Bedankt!!