Hersengolven, de elektrische activiteit van ons brein
Wat doen hersengolven in ons brein en hoe zit dat dan met ADD en ADHD?
Ons brein produceert gedurende de hele dag hersengolven, ook wel “brain waves” genoemd. Dit is de elektrische activiteit van ons brein en stelt onze hersencellen instaat om met elkaar te communiceren en zo informatie door te geven. Onze stemming en omgeving waarin we ons bevinden is bepalend voor de intensiteit van deze hersengolven.
Over het algemeen kan gesteld worden dat elk brein tijdens dezelfde gemoedstoestand (wakker, slapen, stress, creatief bezig zijn etc.), ongeveer dezelfde hersengolven produceert. Wanneer er psychische factoren meespelen wordt vaak een afwijkende hersenactiviteit gemeten. Bij ADD en ADHD maar ook bij bijvoorbeeld depressie en angststoornissen is gebleken dat er een andere hersenactiviteit gemeten wordt in bepaalde delen van het brein. We spreken dan van “afwijkende hersenactiviteit” omdat de hersenactiviteit vergeleken met de normaal anders is.
EEG
Hersengolven zijn te meten via een EEG, wat staat voor Elektro-EncefaloGram. Met een EEG maak je in feite de hersenactiviteit op een monitor zichtbaar d.m.v. sensoren op het hoofd. Deze EEG apparatuur werd al in 1924 ontdekt door Hans berger. Er bleken toen verschillende hersengolven in het brein aanwezig te zijn die we konden opdelen in een spectrum.
Welke hersengolven zijn er?
Zo kennen we nu Alpha, Beta, Theta, Delta en Gamma hersengolven die een compleet spectrum beslaan van 0 – 42 Hz. Sommige wetenschappers zeggen zelfs dat de Gamma golven tot wel 70 Hz kunnen rijken.
Deze hersengolven hebben ieder hun eigen trillingsintensiteit en drukken we uit in Hz. of wel trillingen per seconde. Hieronder beschrijf ik de verschillende hersengolven die ons brein kan produceren en wat je als mens dan voor gemoedstoestand ervaart. Ik begin met de hersengolven met de laagste intensiteit, ofwel de traagste hersengolven.
Delta golven 0,5 – 4 Hz. (Diepe slaap)
Delta golven noemen we de golven die ons brein produceert tussen 0,5 – 4 Hz. Dit zijn de meest trage hersengolven die ons brein kan maken en worden geproduceerd wanneer we in diepe slaap zijn. De hersengolven zorgen ervoor dat ons lichaam in optimale staat is om te helen. Sommige mensen die in een vergevorderd stadium zijn van mediteren kunnen deze staat ook bereiken. Denk maar aan de monniken uit het oosten van de wereld.
Theta golven 4 – 7 Hz. (Meditatie en diepe ontspanning)
De Theta hersengolven bevinden zich in het spectrum van 4 – 7 Hz. Deze hersengolven worden geproduceerd vlak voor dat we in slaap vallen en tijdens het (dag)dromen. We zijn volledig ontspannen en staan open voor onze creatieve ideeën en verre herinneringen. Ook is ons intuïtieve vermogen op dit moment zeer sterk. Wanneer je mediteert en in de Theta staat komt zul je ervaren dat je over een enorme dosis creativiteit beschikt waar je geest toe instaat is. Het voelt alsof je creativiteit zich plots ontpopt en dat je creativiteit zich als het ware ontwaakt.
Bij ADD’ers/ADHD’ers blijkt voornamelijk in de frontale cortex (voorste deel) van de hersenen overdag een meer dan gemiddelde Theta activiteit aanwezig te zijn. Bij ‘normale’ ;) mensen is overdag vrijwel geen Theta activiteit te meten. Deze hoge Theta activiteit is niet gunstig wanneer er een alerte toestand van je wordt verwacht waarbij je je moet concentreren. Je zal dan dus ook snel afgeleid zijn en je niet kunnen concentreren op taken. Ook zul je problemen hebben met motivatie. Wegdromen, dat is meer je ding ;)
Alpha golven 7 – 14Hz. (Ontspannen en helder)
De hersengolven met een frequentie van 7 – 14 Hz. delen we onder in Alpha golven. Wanneer het brein Alpha hersengolven produceert voelen we ons zeer plezierig en ontspannen maar tegelijkertijd ook alert. Je bent dus niet gehaast en gestrest maar juist kalm en kunt makkelijk je creatieve kanten bereiken terwijl je je uitgerust en helder voelt.
In deze Alpha staat zijn we goed in staat te leren en informatie in ons op te nemen. We kunnen ons goed focussen en informatie wordt gemakkelijk door het brein verwerkt. Ook houden we makkelijk herinneringen vast. EEG apparatuur toont aan dat wanneer we onze ogen sluiten de Alpha golven in het brein direct toenemen. Een gemakkelijke manier waarmee je snel natuurlijk in Alpha staat kunt komen lees je hier.
Bèta golven 14 – 40 Hz. (Alert en waakzaam)
Bèta golven noemen we de golven die geproduceerd worden tussen 14 – 40 Hz. Hierin kunnen we nog lage, middel en hoge Bèta golven onderscheiden. Over het algemeen produceren we Bèta golven wanneer we onze aandacht extern gericht hebben. We zijn op dat moment dus totaal niet met ons zelf bezig maar met onze buitenwereld. We zijn bijvoorbeeld aan het werk, rijden auto, praten, redeneren, presenteren en maken beslissingen.
Wanneer we stress en spanningen ervaren is er een grote mate van hoge (snelle) Bèta-activiteit aanwezig terwijl er weinig andere hersengolven zijn. Bij een goede verhouding van Bèta golven met andere hersengolven kun je enorm succesvol zijn. Je kunt dan een taak helder en gefocust uitvoeren zonder snel fouten te maken omdat je de aandacht verliest. Je kunt op dat moment ook goed logisch nadenken, redeneren, onthouden en beslissingen nemen.
Bij een slechte Bèta verhouding is je brein in een chaos van gedachten die je niet kunt stoppen. Focussen op 1 ding zit er dan ook niet in. Bij mensen met ADD en ADHD wordt dan ook vaak afwijkende Bèta activiteit gemeten. Dit zorgt voor problemen met de verwerking van informatie en het volhouden van de aandacht.
Als je ‘s avonds slecht kan inslapen komt dit omdat er nog veel Bèta activiteit in het brein aanwezig is. Het is daarom ook goed om eerder al wat rust te nemen om het brein te kalmeren en zo de Bèta activiteit te laten afnemen.
Ook kun je gebruik maken van binaural beats. Dit is de verreweg de gemakkelijkste manier om je brein snel en natuurlijk te kalmeren, puur door het luisteren naar bepaalde audio frequenties waaraan je brein gaat refereren. Werkt voor mij erg goed! Alles daarover lees je hier.
Gamma golven 40 – 42 Hz. (Zeer waakzaam en gefocust)
De hersengolven met een frequentie vanaf 40 Hz. produceert ons brein wanneer we in een hoge staat van bewustzijn verkeren en zeer alert zijn. Dit gebeurd wanneer we een topprestatie neer moeten zetten. We kunnen op dat moment gemakkelijk al de informatie uit onze omgeving opnemen en verwerken om snel beslissingen te nemen.
Breng jezelf in Alpha staat (rust, ontspanning en helderheid)
Ik heb je nu inzicht gegeven in het gehele spectrum van hersengolven die het brein kan produceren. Het is niet zo dat wij slaaf zijn van ons brein en het maar moeten doen met de golven die ons brein produceert. Het is ook niet zo dat wij altijd maar afhankelijk zijn van onze omgeving en dat die ervoor zorgt welke hersengolven ons brein produceert en dus in welke staat wij verkeren.
Wij kunnen zelf enorm veel invloed uitoefenen om in een prettige staat van bewustzijn te komen en hersengolven te produceren die ons optimaal instaat stellen om bijvoorbeeld te leren, te ontspannen, te focussen, te slapen, ons prettig te voelen en te ontspannen etc.
Als je bijvoorbeeld enorm gestrest bent of angstig bent produceer je veel Bèta hersengolven die er voor zorgen dat je je niet helder in je hoofd voelt. Je brein is een chaos van gedachten en springt van hot naar her. Je voelt je onrustig en niet op je gemak. Ontspanningsoefeningen en meditatie (zie tip 5), maar ook sport/beweging (tip 6) zorgen er dan voor dat je bèta activiteit afneemt. Maar er zijn vele andere opties om je brein optimaal te krijgen zodat je je prettig, kalm, ontspannen en helder voelt.
Er is een eenvoudige en erg effectieve methode om als ADD’er of ADHD’er je brein snel in een rustige staat te brengen, zoals de Alpha staat. Ik gebruik dit zelf ook en helpt me goed. Of je nu wilt slapen, ontspannen, je concentreren of energiek wilt worden. Meer hierover lees je in het volgende artikel over je brein snel in Alpha staat brengen voor een betere concentratie, rust en ontspanning
Wil je eerst nog meer lezen over de verschillen tussen het “normale brein” en het “ADD/ADHD brein” m.b.t. de hersengolven? Dat lees je hier. Dat geeft je veel inzicht over jezelf en andere mensen met ADD of ADHD, erg interessant!
Wil je reageren op dit artikel? Laat dan hieronder zeker je reactie achter.
Een half jaar geleden kreeg ik een verwijzing naar een instantie voor ADD-onderzoek. Ik herken mezelf enorm in de kenmerken van ADD (evenals HSP).
Het frustrerende vind ik echter dat uit dat onderzoek niets kwam, omdat er te weinig aanwijzingen zijn vanuit de kindertijd.
Inmiddels zijn ze al een half jaar bezig met vervolgonderzoek en ik weet nog niks.
Ik ben bang dat er weer niks uit komt omdat het te weinig ‘aantoonbaar’ is vanuit de kindertijd.
Ik ben 36, toen ik jong was, was er over dit soort dingen weinig of niks bekend en mijn ouders hebben ook geen vergelijkingsmateriaal.
Het onderzoek zoals dit gedaan wordt, bestaat uit veel vragen en interviews: in mijn ogen een subjectieve methode, als je iets zo gewend bent of niet meer weet hoe het vroeger was.
Waarom worden niet gewoon je hersengolven gemeten en leidt men daar de informatie uit af?
Dat lijkt me veel eenvoudiger, sneller, betrouwbaarder en objectiever.
Hoi Luna,
ADD en ADHD is helaas niet met zekerheid te meten in het brein. Het is alleen zo dat als je een grote groep met mensen met ADD en een groep zonder ADHD meet, je verschillen zult zien. Per individu kan het zo zijn dat zelfs het brein van iemand zonder ADHD er hetzelfde uitziet als die van iemand die wel de diagnose heeft. AD(H)D is vandaag de dag enkel dmv vragenlijsten aan te tonen. Daarbij komen dan ook gesprekken met de ouders over de kinderjaren.
Groet Jochem.
Hi Jochem. Mooi en duidelijk stuk wat je hebt geschreven! Ik zelf heb ADD en HSP en heb ook twee kinderen die dat hebben. Daarnaast heeft mijn zoon heel veel angsten (GAS) gehad. Een aantal jaren geleden kwam Dynamische Neurofeedback op mijn pad. Ik ben het gaan doen samen met mijn kinderen en heb daar enorm veel aan gehad! Mijn hoofd is stil, ik heb meer overzicht, kan veel meer neerzetten dan vroeger, veel beter focussen, enz. Ook mijn kinderen hebben er veel aan gehad. Vooral mijn zoon, die oa zijn angsten helemaal kwijt is. Ik ben zelf de opleiding gaan doen en heb nu sinds 3 jaar mijn eigen praktijk; http://www.optimaalbrein.nl Wat jij aangeeft over jouw NF-trainingen kan ik me voorstellen dat je niet genoeg hebt gemerkt, dat de effecten niet zijn blijven hangen. Ikzelf heb ervaren; zelf, maar ook in mijn praktijk, dat iemand met AD(H)D klachten toch wel meer trainingen nodig heeft dan wanneer je voor angsten of andere klachten komt. Minimaal 40-50. Daarnaast zou het de moeite waard zijn om Dynamische Neurofeedback te proberen, omdat die vorm van NF het gehele frequentiespectrum (dus alle gebieden die je hierboven zo mooi hebt beschreven) tegelijk traint. Hierbij ervaar je veranderen/ verbeteringen op allerlei gebieden, en niet alleen diegene waarvoor je komt. Bv je komt voor betere concentratie, maar de veranderingen beginnen eerst met bv beter slapen of je meer ontspannen voelen. Pas na doortrainen zie je dat de diepergelegen problematiek word ‘aangepakt’, zoals concentratie, overzicht, beter focussen, emotioneel stabieler worden, enz. Ben wel benieuwd welke vorm van neurofeedback jij hebt gedaan? Niet dat die niet goed zou zijn overigens; maar heb je naast AD(H)D ook HSP klachten en angsten of andere dingen dan is juist de dynamische neurofeedback een middel wat je misschien meer het gewenste effect kan brengen. Ik vind jouw site altijd erg goed! Je hebt altijd erg bruikbare tips en alles wat je beschrijft is heel herkenbaar en bruikbaar als je ADD-er en HSP-er bent :) Ga zo door!
Beste Jochum
Ik vroeg me af welke ervaringen u zelf heeft met neurofeedback?
Met vriendelijke groet
ps Ik heb zelf ADD en neuro-immuniteitsproblemen en ben HSP maar nu krijgt mijn nichtje diagnose ADD en ik hoop dat ze haar gaan helpen zonder chemische medicatie
Hoi Evy, ik heb neurofeedback 2x geprobeerd. 1x normale neurofeedback (10 sessies) en 1 x brain state (weet de naam niet meer precies) dat was 20 sessies. Bij mij hielp het onvoldoende maar dit kan ook te wijten zijn aan de cvs/me (chronische vermoeidheid) waardoor mijn hele systeem en brein extra ontregelde.
De neurofeedback maakte mij wel iets wat rustiger in het hoofd maar het was niet dat ik er echt enorm van opknap. Na verloop van tijd was het resultaat ook weg. Maar ik hoor ook van mensen die er wel baat bij hebben. Het is dus echt per persoon de vraag of het wel of niet gaat werken denk ik en zoals ik al zei had de cvs/me bij mogelijk ook veel invloed. Laat je vooral heel goed informeren!
Het beste met je keuzes.
Groet Jochem.
Hallo, wat een interessant onderwerp! Ik ben zeer geïnteresseerd in de werking van de hersenen en ik vroeg me dus af waar jullie deze informatie vandaan hebben, kunnen jullie misschien de literatuur bronnen naar mij opsturen! Het zal mij echt blij maken! Ik wil namelijk graag weten hoe de hersengolven precies worden gevormd in de hersenen en ik wil me dus wat meer verdiepen in dit onderwerp.
Alvast bedankt en blijf artikelen schrijven!!
Mvg Laura
Hallo, ik wil me volledig achter Jochem schuilen met zijn mening niet alles op Youtube of andere media voor geloofwaardig te beschouwen. Je neuroloog kan op dit gebied wel meer inzicht geven, daar zij bekend moeten zijn met de gamma golven en de uitwerkingen of nadelen ervan. Heb zelf ook zeer veel activiteit in dat onbekende deel van de hersenen, maar wanneer je op de man af vraagt kunnen ze ook gerichter antwoord geven. Internet kan valse informatie geven en dan zijn mensen zoals Jochem er gelukkig die hierop attenderen.
Mvg Bertramus
Ik heb een vraag.
Ik had beschadigde zenuwen. Nu heb ik via you tube nerve regeneration isochronic binaural beats gedaan. Niet 1keer maar ik meen zelfs 3 x op een dag. De nacht die volgden had ik hevige pulsen in mijn hersenen en warme stromen door mijn lijf. De dag erop hevige hoofdpijn. Nu ben ik van mening dat. Er een zwelling is opgetreden in het beschadigde gebied. Nu vier dagen later voel ik weer allemaal warme stromen door mijn buik. Ik maak me zorgen over evt. Wildgroei van cellen, kan dat gebeuren?
Graag ontvang ik spoedig antwoord.
Met vriendelijke groet,
Marja
Hoi Marja, van Binaural Beats is naar weten niets bekend van dergelijke klachten. Zelf ben ik wel voorzichtig met het luisteren ervan op Youtube. Je weet immers nooit echt wat je luistert. Iedereen kan wel wat uploaden maar de klachten die jij ervaart vind ik wel erg heftig en heb ik nooit eerder gehoord. Je kunt zelf wel van alles gaan aannemen dat je een zwelling hebt opgelopen in het beschadigde gebied van je hersenen maar daar schiet je niets mee op. Het beste advies dat ik je kan geven is naar de dokter te gaan. Zij kunnen misschien beslissen om een scan van het hoofd te maken maar mogelijk nemen de klachten binnen een paar dagen vanzelf af. Heel veel sterkte ermee Marja! Groetjes Jochem.